Στην ερωτική της εξομολόγηση η Φαίδρα καταφεύγει στο αποτελεσματικότερο κατά τη γνώμη της όπλο για να σαγηνέψει τον Ιππόλυτο: την προσφορά της εξουσίας.
Η επίδραση της συγγραφικής τέχνης του Lucius Annaeus Seneca κράτησε πολύ λίγο. Είχε αποκτήσει ορκισμένους εχθρούς από πολύ νωρίς. Ο Καλιγούλας αποκαλούσε τον πεζό λόγο του harena sine calce (άμμο δίχως χαλίκια). Σίγουρα κακία, αλλά εύστοχη. Τον 2ο αι. η μόδα των αρχαϊστών τον εξαφάνισε εντελώς.
Αντίθετα η πνευματική και ιδεολογική επίδραση του φιλοσόφου Σενέκα υπήρξε σημαντική από την αρχαιότητα. Αρχικά ασκήθηκε στην περιοχή της ηθικής φιλοσοφίας. Πολλές από τις σκέψεις του μπορούσαν να γίνουν κατανοητές κάτω από μια χριστιανική οπτική, παρόλο που ο Στωικισμός δεχόταν έντονες επικρίσεις για την εξύψωση της “έπαρσης” ή τη θεωρία του για την αυτοκτονία. Έτσι το έργο του Σενέκα καταντούσε ένα είδος προετοιμασίας για τη χριστιανική ζωή. Μια απόκρυφη αλληλογραφία ανάμεσα στον Σενέκα και τον Απόστολο Παύλο αντικατοπτρίζει αυτήν ακριβώς άποψη.
Πολλοί Λατίνοι συγγραφείς του 12ου και 13ου αι. αποτελούν αδιάψευστες μαρτυρίες της επίδρασης του, ενώ διάφορες Ανθολογίες και συλλογές αποσπασμάτων απλώνουν παντού τη σκέψη του. Από τον Roger Bacon (13ος αι.) και στη διάρκεια της Αναγέννησης αρκετοί αρχίζουν να ενδιαφέρονται και για την πολιτική του σκέψη. Όλα αυτά εξηγούν, αρκετά πειστικά, την πολύ σημαντική θέση που κατέχει ο Σενέκας στα Δοκίμια του Montaigne: πάνω από 300 παραπομπές στις Επιστολές προς τον Λουκίλιο! Ακόμη, τον 16ο αι. ο Καλβίνος δημοσιεύει ένα υπόμνημα στο έργο του De Clementia, και ο Έρασμος εκδίδει τα κείμενα του Σενέκα.
Οι στωικίζοντες Χριστιανοί θα του παραμείνουν πιστοί σε όλη τη διάρκεια της “κλασικής” δυτικής εποχής (ας σκεφτούμε την περίπτωση του Πασκάλ).
Τον 18ο αι. ο Jean-Jaques Rousseau γίνεται μαθητής του Σενέκα με τον δικό του τρόπο, με τον μύθο δηλ. της Φύσης και του “ενυπάρχοντος” Θεού, καθώς επίσης και την εσωτερίκευση της έννοιας της ευτυχίας.
(Τα σχόλια προέρχονται από τα πανεπιστημιακά μαθήματα: Ρωμαϊκή Τραγωδία – Σενέκα Φαίδρα, του καθηγητή Δημήτριου Ράϊου, Γιάννενα 1994.)
#WritingCommunity#Politics #Stoicism #Christianity #BookRecommendations